Suy dinh dưỡng là hiện trạng cơ thể không được cung cấp toàn bộ năng lượng và chất đạm cũng như các nguyên tố vi lượng khác để đảm bảo cho cơ thể tăng trưởng. Đây là tình trạng bệnh lý hay gặp ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi.
1. Nguyên do dẫn tới suy dinh dưỡng ở con trẻ
Thường là do tổng hợp trong khoảng nhiều yếu tố:
- Do dinh dưỡng: Nuôi trẻ không đúng cách khi mẹ thiếu hoặc mất sữa, cho trẻ ăn bổ sung không đúng cả về số lượng và chất lượng, căn nguyên quan yếu nhất hay gặp là do bà mẹ thiếu tri thức dinh dưỡng hoặc không mang thời kì coi sóc con cái.
- Do ốm đau kéo dài: Trẻ mắc những bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp, tiêu hóa đa dạng lần, biến chứng sau các bệnh viêm phổi, sởi, lỵ…
- Do thể tạng dị tật: Trẻ đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai, các dị tật sứt môi, hở hàm ếch, tim bẩm sinh.
- Do điều kiện kinh tế xã hội: Suy dinh dưỡng là một bệnh của nghèo nàn và lạc hậu, có can hệ đến kinh tế, văn hóa, dân trí. Đây là mô phỏng hệ bệnh tật đặc trưng của những nước đang lớn mạnh.
Muốn biết trẻ có bị suy dinh dưỡng hay không các bà mẹ cần phải theo dõi cân nặng thường xuyên cho trẻ trên biểu đồ tăng trưởng. Giả dụ thấy 2-3 tháng liền trẻ không tăng cân cần phải đưa trẻ đi khám thầy thuốc để Phân tích nguồn cội.(xem thêm thế nào là suy dinh dưỡng)
Theo tiêu chuẩn cân nặng/tuổi người ta chia suy dinh dưỡng làm cho 3 độ:
- Suy dinh dưỡng Độ I: Trọng lượng còn 90% so với tuổi
- Suy dinh dưỡng Độ II: Trọng lượng còn 75% so với tuổi
- Suy dinh dưỡng Độ III: Trọng lượng còn dưới 60% so với tuổi.
- Suy dinh dưỡng Độ III: Trọng lượng còn dưới 60% so với tuổi.
2. Biểu hiện của trẻ suy dinh dưỡng
- không lên cân hoặc giảm cân
- Teo mỡ ở cánh tay, thịt nhẽo.
- Teo nhỏ: mất hết lớp mỡ dưới da bụng.
- Da xanh, tóc thưa rụng dễ gãy, đổi màu.
- Ẳn kém, hay bị rối loạn tiêu hóa: ỉa phân sống, đi tả hay gặp.
- Thể nặng: có phù hoặc teo đét, có thể diễn đạt của thiếu vitamin gây quáng gà, khô giác mạc đến loét giác mạc. Hiện giờ thể nặng rất hiếm gặp.
- Teo mỡ ở cánh tay, thịt nhẽo.
- Teo nhỏ: mất hết lớp mỡ dưới da bụng.
- Da xanh, tóc thưa rụng dễ gãy, đổi màu.
- Ẳn kém, hay bị rối loạn tiêu hóa: ỉa phân sống, đi tả hay gặp.
- Thể nặng: có phù hoặc teo đét, có thể diễn đạt của thiếu vitamin gây quáng gà, khô giác mạc đến loét giác mạc. Hiện giờ thể nặng rất hiếm gặp.
3. Những bà mẹ cần phải làm gì lúc trẻ bị suy dinh dưỡng.
sở hữu thể vừa và nhẹ (độ I và độ II): Điều trị tại nhà bằng chế độ ăn và coi ngó.
- Chế độ ăn: Cho trẻ bú mẹ theo nhu cầu, bất cứ khi nào nhắc cả ban đêm.
- nếu như mẹ thiếu hoặc mất sữa: tiêu dùng các loại sữa bột công thức theo tháng tuổi, sữa cho trẻ suy dinh dưỡng hoặc sử dụng sữa đậu nành (đậu tương).
- Đối có trẻ trong khoảng 6 tháng tuổi trở lên cho trẻ ăn bổ sung theo tháng tuổi nhưng số bữa ăn phải tăng lên, thức ăn phải nấu kỹ, nấu xong ăn ngay.
- tăng đậm độ năng lượng của bữa ăn bằng cách thức cho tăng thêm enzym (men tiêu hóa) trong các hạt nảy mầm để khiến cho lỏng thức ăn và tăng độ nhiệt lượng của thức ăn. Cụ thể là: có thể tiêu dùng giá đậu xanh để khiến cho lỏng thức ăn cho trẻ, nghĩa là với thể tăng lượng bột khô lên 2-3 lần mà độ lỏng của bột ko thay đổi. Cứ 10g bột cho 10g giá đậu xanh giã nhỏ lọc lấy nước.
- nếu như mẹ thiếu hoặc mất sữa: tiêu dùng các loại sữa bột công thức theo tháng tuổi, sữa cho trẻ suy dinh dưỡng hoặc sử dụng sữa đậu nành (đậu tương).
- Đối có trẻ trong khoảng 6 tháng tuổi trở lên cho trẻ ăn bổ sung theo tháng tuổi nhưng số bữa ăn phải tăng lên, thức ăn phải nấu kỹ, nấu xong ăn ngay.
- tăng đậm độ năng lượng của bữa ăn bằng cách thức cho tăng thêm enzym (men tiêu hóa) trong các hạt nảy mầm để khiến cho lỏng thức ăn và tăng độ nhiệt lượng của thức ăn. Cụ thể là: có thể tiêu dùng giá đậu xanh để khiến cho lỏng thức ăn cho trẻ, nghĩa là với thể tăng lượng bột khô lên 2-3 lần mà độ lỏng của bột ko thay đổi. Cứ 10g bột cho 10g giá đậu xanh giã nhỏ lọc lấy nước.
4. Các chiếc thực phẩm nên phục vụ trẻ suy dinh dưỡng.
- Gạo, khoai tây.
- Thịt: gà, lợn, bò, tôm, cua, cá, trứng.
- Sữa bột giàu năng lượng: Theo chỉ dẫn cụ thể của thầy thuốc.
- Dầu, mỡ.
- các cái rau xanh và quả chín.
- Thịt: gà, lợn, bò, tôm, cua, cá, trứng.
- Sữa bột giàu năng lượng: Theo chỉ dẫn cụ thể của thầy thuốc.
- Dầu, mỡ.
- các cái rau xanh và quả chín.
5. Chế độ ăn có bé suy dinh dưỡng nặng (độ III).
Cho rộng rãi bữa trong ngày.
- tăng dần calo.
- tiêu dùng sữa cao năng lượng: Theo chỉ định và giải đáp trực tiếp của thầy thuốc
- tăng dần calo.
- tiêu dùng sữa cao năng lượng: Theo chỉ định và giải đáp trực tiếp của thầy thuốc
Trẻ cần được ăn bổ sung theo các chế độ ăn giống như trẻ thông thường. Số lượng một bữa với thể ít hơn nhưng số bữa ăn phổ biến hơn trẻ thường nhật.
những trẻ mang suy dinh dưỡng nặng hẳn nhiên tiêu chảy hoặc viêm phổi phải đưa vào điều trị tại bệnh viện.
6. Ngoài chế độ ăn còn cho trẻ ăn bổ sung thêm một số Vitamin và muối khoáng.
- những loại Vitamin tổng hợp.
- Chế phẩm có chứa sắt chống thiếu máu.
- Men tiêu hóa (nhưng phải dùng theo chỉ định của thầy thuốc).
- Chế phẩm có chứa sắt chống thiếu máu.
- Men tiêu hóa (nhưng phải dùng theo chỉ định của thầy thuốc).
7. Coi ngó bé bị suy dinh dưỡng.
- Bé phải được vệ sinh, tắm rửa sạch sẽ.
- Phải giữ ấm về mùa đông, phòng ở thoáng mát về mùa hè, đa số ánh sáng.
- Phải giữ ấm về mùa đông, phòng ở thoáng mát về mùa hè, đa số ánh sáng.
8. 1 Số loại menu phục hồi trẻ suy dinh dưỡng tại nhà (SDD độ I và II).
Anh chị có thể tham khảo và vận dụng 1 số menu sau để hồi phục trẻ suy dinh dưỡng tại nhà:
- Trẻ dưới 6 tháng
Bú sữa mẹ theo nhu cầu của trẻ. Chú ý săn sóc dinh dưỡng cho Bà mẹ để mẹ có đủ sữa nuôi con (Bà mẹ cần ăn đủ, ngủ thấp, khiến việc nhẹ nhàng). Trường hợp mẹ không đủ sữa mà phải tiêu dùng các sản phẩm thay thế sữa mẹ thì phải với chỉ định của thầy thuốc.
- Trẻ từ 6 – 12 tháng
Cho trẻ ăn nước cháo xay trộn sữa như trên nhưng nâng cao thêm lượng thịt, gạo và rau củ, trường hợp trẻ không thích ăn cháo trộn sữa thì dùng sữa cao năng lượng pha mang nước sôi để ấm theo hướng dẫn mỗi ngày uống 500ml và cho ăn bột hoặc cháo xay 3 -4 bữa/ngày, trẻ ăn ít sở hữu thể tăng số bữa lên, tiêu dùng nước giá đậu xanh để làm lỏng thức ăn: 10g giá đậu xanh/10g bột (giá đậu xanh giã nhỏ lọc lấy nước nấu bột).
- Trẻ 13 -24 tháng
6h: 150 – 200ml sữa cao năng lượng
9h: Cháo thịt + rau: 200ml (1 bát ăn cơm)
- Gạo tẻ: 30g (1 nắm tay)
- Thịt nạc: 50g (hoặc cá, tôm, cua: 50g, trứng gà: một quả)
- Dầu: 10ml (2 thìa cà phê)
- Rau xanh: 20g (2 thìa cà phê)
- Gạo tẻ: 30g (1 nắm tay)
- Thịt nạc: 50g (hoặc cá, tôm, cua: 50g, trứng gà: một quả)
- Dầu: 10ml (2 thìa cà phê)
- Rau xanh: 20g (2 thìa cà phê)
12h: Sữa: 200ml
14h: Chuối tiêu: 1 quả hoặc đu đủ 1 miếng
17h: Cháo thịt (cá, tôm, trứng) + rau + dầu
nếu như trẻ đang bú mẹ vẫn phải tiếp diễn cho bú và thời kì cho bú kéo dài từ 18 – 24 tháng. Lúc cai sữa vẫn nên cho trẻ ăn thêm sữa bò hoặc sữa đậu nành.
Trẻ 25 – 36 tháng
7h: Sữa cao năng lượng: 200ml
7h: Sữa cao năng lượng: 200ml
11h: Cơm nát + làm thịt (cá, trứng, tôm...) + canh rau.
Cơm: 2 lưng bát (70g gạo), thịt: 50g (hoặc trứng: 1 quả), rau: 100g, dầu (mỡ): 5g
Cơm: 2 lưng bát (70g gạo), thịt: 50g (hoặc trứng: 1 quả), rau: 100g, dầu (mỡ): 5g
14h: Cháo + thịt + rau + dầu: 200ml
Gạo tẻ: 30g (1 nắm tay), thịt nạc: 50g (hoặc cá, tôm, cua: 50g, trứng gà: 1 quả), dầu: 10ml (2 thìa cà phê), rau xanh:
Gạo tẻ: 30g (1 nắm tay), thịt nạc: 50g (hoặc cá, tôm, cua: 50g, trứng gà: 1 quả), dầu: 10ml (2 thìa cà phê), rau xanh:
20g (2 thìa cà phê).
17h: Cơm nát + trứng (thịt, cá, tôm...) + canh rau
20h: hổ lốn bột dinh dưỡng: 200ml, hoặc súp: khoai tây thịt + rau + dầu (mỡ): 1 bát con.
Súp khoai tây gồm với khoai tây: 100g (1 củ to), thịt (gà, bò, lợn): 50g, bắp cải: 50g, dầu (mỡ): 1 thìa cà phê.
Súp khoai tây gồm với khoai tây: 100g (1 củ to), thịt (gà, bò, lợn): 50g, bắp cải: 50g, dầu (mỡ): 1 thìa cà phê.
Ẳn thêm các loại quả chín theo nhu cầu của trẻ.
(PGS. TS. Nguyễn Thị Lâm, ThS. Lê Thị Hải - Theo Viện Dinh dưỡng)
Xem thêm những chủ đề:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét